Nhận biết dấu hiệu thước lái ô tô bị hỏng và cách xử lý

thuoc-lai-xe-tai-la-gi

1. Thước lái ô tô là gì?

Thước lái là một bộ phận thuộc hệ thống lái của xe ô tô, có chức năng kết nối với vô lăng với bánh trước của xe có chức năng kết nối vô lăng với bánh trước của xe, điều hành sự dịch chuyển hướng của xe theo sự điều khiển của tài xế.

Thước lái ô tô gồm có 2 bộ phận chính: trục vít và thanh răng. Thanh răng kết nối với moay-ơ của bánh xe bằng các khớp cầu (hay còn gọi là rotuyn, gồm 1 cặp rotuyn lái trong và lái ngoài) tạo thành hệ thống dẫn động lái theo hình thang - được gọi là hình thang lái.

Khi tài xế đánh bánh vô lăng, trục vít xoay để ăn khớp với bánh răng và tác động cho thanh răng di chuyển theo chiều qua trái hoặc qua phải theo hướng đánh lái của tài xế.

2. Những lỗi thường gặp

Tuy nhiên, thước lái cũng thường xuyên gặp trục trặc trong quá trình sử dụng. Các lỗi thường gặp phải như:

-Sai lệch độ chụm hoặc góc đặt bánh xe do bị va chạm mạnh, bị xóc nảy do xe di chuyển qua ổ gà hoặc hệ thống treo bị mòn.

Vì thế, thước lái của ô tô cần được kiểm tra thường xuyên để phát hiện lỗi hư hỏng. Nếu bị lệch thì cần phải căn chỉnh lại để đảm bảo được độ chính xác và sự an toàn cho tài xế khi lái xe.

Thời gian thích hợp để căn chỉnh thước lái ô tô là khi xe di chuyển từ 8.000 - 10.000km/h và sau khi đã được thay hệ thống treo, đào/thay lốp hoặc trường hợp xe bị va chạm mạnh.

3. Những dấu hiệu nhận biết thước lái ô tô bị hỏng

3.1 Dầu trợ lực thước lái bị rò rỉ

Trường hợp dầu trợ lực lái bị rò rỉ nguyên nhân có thể bắt nguồn từ phớt của thước lái bị rách do nước và bụi bẩn bám vào sau một thời gian dài vận hành.

Cách xử lý khi phớt của thước lái bị rách đó là thay mới bọc cao su để che bụi thước lái.

Ngoài ra, nguyên nhân rò rỉ dầu trợ lực lái là do thước lái không được siết chặt, để lại khe hở và dầu từ đó chảy ra ngoài. Trường hợp này, quý khách chỉ cần siết chặt lại và châm thêm dầu cho hệ thống lái lại là được.

3.2 Trả thước lái bị chậm

Ty của thước lái bị công hoặc tình trạng bị mòn là nguyên nhân gây ra hiện tượng thước lại bị trả chậm. Tình trạng thước lái bị trả chậm là hiện tượng vô lăng không đáp ứng được lệnh tức thời khi tài xế đánh lái vô lăng qua phải hoặc qua trái.

Ngoài ra, hiện tượng trả thước lái chậm còn có thể xuất phát từ việc áp suất và lưu lượng dầu qua bơm trợ lực giảm; do dầu trợ lực bị lọt qua khoang do thước lái bị hở séc măng hoặc thanh dẫn động cơ bị khô, mòn do không được bôi trơn đầy đủ… Tóm lại, nguyên nhân chủ yếu của tình trạng trả thước lái chậm xuất phát từ việc dầu bôi trơn không hoạt động hiệu quả (do bị rò rỉ, hay cạn kiệt).

Khi ty thước lái bị cong hoặc bị mòn có thể được xử lý bằng cách nắn lại hoặc thay mới. Với các trường hợp còn lại, phải thay thế thanh dẫn động nếu bị mòn quá mức, bôi trơn lại trong trường hợp bị khô và bổ sung dầu trợ lực lái.

Vô lăng bị nặng hoặc bị rung

Nguyên nhân dẫn đến tình trạng vô lăng bị nặng hoặc bị rung xuất phát từ việc dầu trợ lực lái bị rò rỉ. Khi bơm của lực lái không được bôi trơn đủ dầu, cánh bơm của nó sẽ bị ăn mòn, dẫn đến việc thước lái bị hở dẫn đến tình trạng tay lái trở nên nặng nề, khó điều khiển hơn bình thường. Khi gặp trường hợp này, điều cần làm là đưa xe đến các Garage sửa chữa và chăm sóc xe để được kiểm tra tình trạng mòn cánh bơm và bổ sung dầu đến lượng cần thiết.

Trường hợp vô lăng bị rung, nguyên nhân có thể sẽ xuất phát từ nhiều phía: lốp xe không được đạt chuẩn (khiến cho xe không được cân bằng và trở nên ổn định khi lái khiến xe bị rung); tình trạng bánh xe không được cân bằng (do lốp xe bị hư hỏng); do hệ thống treo bị mòn, các kết nối bị lỏng lẻo hoặc sự mất cân bằng của trục lái; và một nguyên nhân cuối cùng có thể do hệ thống phanh có vấn đề (đĩa phanh xấu, kết nối không được chắc chắn hoặc má phanh bị mòn). Để xác định được đúng vấn đề và tìm ra cách sửa chữa đúng cách, bạn nên đưa xe đến các Garage uy tín để được xử lý vấn đề một cách hợp lý nhất.

3.3 Vành tay lái bị rơ

Vành tay lái bị rơ là tình trạng xuất hiện sau một thời gian dài vận hành, các khớp nối khớp cầu, khớp trục trung gian và trục các đăng lái sẽ bị mòn. Khi đó sẽ tạo ra độ trễ của hệ thống thái. Khi hệ thống lái bị trễ, việc điều khiển vô lăng cũng sẽ bị trễ tương tự như hiện tượng thước lái bị trả chậm.

3.4 Lốp xe ô tô bị mòn không đều

Như có đề cập tại phần ngay dưới đây “Căn chỉnh thước lái ô tô là căn chỉnh những gì?”, khi các góc lái bị sai lệch sẽ dẫn đến tình trạng bánh xe không được đặt đúng với “tư thế”. Do đó, nếu xe không vận hành đúng cách sẽ gây ra hiện tượng lốp xe bị mòn không đều cả bên trong/ bên ngoài.

4. Căn chỉnh thước lái ô tô là căn chỉnh những gì?

Để căn chỉnh thước lái ô tô, quý khách cần thực hiện căn chỉnh 3 thông số tương ứng với 3 góc tác động trực tiếp đến độ chính xác của thước lái. Đó là, góc camber, góc toe (độ chụm) và góc caster.

4.1 Góc Camber

Góc camber là góc nghiêng của bánh xe so với trục thẳng đứng khi nhìn từ phía trước đầu xe. Khi bị hướng lệch ra ngoài, theo ngôn ngữ chuyên ngành sẽ được gọi là góc camber dương; khi bị lệch vào trong, sẽ được gọi là góc camber âm. Góc camber dương/ âm sẽ khiến lốp xe mòn quá nhiều tại mặt ngoài/ trong của lốp xe hoặc bị vỡ trục bi phía trong của trục bánh nếu trọng lực bị dồn nên bộ phận này quá lớn.

4.2 Góc toe

Góc toe hay còn được gọi là độ chụm của bánh xe, là góc nghiêng của bánh xe so với trục thẳng đứng khi nhìn từ phía trên trần xe hướng xuống.

Tương tự như góc camber, góc toe cũng khi bị chệch ra khỏi phương ban đầu vào bên trong được gọi là độ chụm dương và lệch ra bên ngoài được gọi là độ chụm âm. Khi độ chụm bánh xe bị dương/ âm, bánh xe sẽ bị mòn nhiều ở mép trong hoặc bị mòn lông chim.

4.3 Góc Caster

Góc caster là góc giữa trục bánh lái và trục thẳng đứng khi nhìn từ hông xe. Góc caster sẽ có thể bị dương khi trục bánh lái bị lệch lên trên so với phương nằm ngang (hướng về phía đầu xe) và có thể bị âm khi trục bánh lái bị lệch xuống dưới so với phương nằm ngang (hướng về phía đuôi xe).

Khi góc caster bị lệch, khả năng dẫn hướng của xe sẽ không còn chính xác, nhất là khi di chuyển thẳng hoặc vào cua.

Tuy nhiên, đối với những dòng xe gia đình như Toyota Camry, Toyota Venza, Vios, Mazda… các hãng sản xuất sẽ cắt căn chỉnh hết tốt đa tinh giảm quá trình căn chỉnh thước lái. Khi này, xe chỉ cho chỉnh độ chụm hoặc chỉnh Camber, còn góc Caster thì sẽ được cố định và không thể chỉnh được. Thậm chí, có những chiếc xe mà nhà sản xuất tinh chỉnh rất nhiều, không cho can thiệp vào góc Camber và Caster, chỉ duy nhất góc Toe được điều chỉnh. Khi này, nếu hai góc Camber và Caster bị lệch quá nhiều và dẫn đến những hỏng hóc, chì còn cách duy nhất là phải thay mới phụ tùng.

Chủ xe thường xuyên kiểm tra xe để kịp thời phát hiện tình trạng của thước lái nhằm đảm bảo tình hình xe luôn ổn định và đảm bảo an toàn khi lái xe. Với những thông tin mà Ô Tô Hợp Nhất chia sẻ trong bài viết hy vọng sẽ giúp bạn hiểu hơn